info@judaica-zwolle.nl
Stichting Judaica Zwolle
Concerten

Joodse muziek uit de ghetto's - Adriaan Stoet (viool) en Tjako van Schie (piano) - 1996
Bevrijdingsconcert

Zondagmiddag 5 mei stond de Zwolse synagoge aan de Samuel Hirschstraat in het teken van de bevrijding. Vanaf 13.30 uur was het gebouw open voor bezichtiging, rondleidingen, tentoonstelling en een concert, dat georganiseerd werd door de Stichting Judaica Zwolle. Om 14.00 uur en 15.15 uur spelen de Zwolse musici Adriaan Stoet (viool) en Tjako van Schie (piano) joodse muziek uit de ghetto's en concentratiekampen en andere Jiddische melodieën. Tussen beide delen van het concert en na afloop waren er rondleidingen. Daarin werd informatie gegeven over de bijna honderdjarige synagoge en over de diensten die erin gehouden worden. Ook konden bezoekers de permanente tentoonstelling over 'Joods leven in en om Zwolle' op het voormalige vrouwenbalkon bezichtigen.

De muziek die Adriaan Stoet en Tjako van Schie ten gehore brachten, werd gemaakt in de joodse ghetto's en in de concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is indringende muziek die herkenning oproept en recht tot het hart spreekt. Deze muziek is ontstaan onder de bizarste omstandigheden. Gevangen musici, waarvan velen bekende professionals waren, werden niet alleen gedwongen te spelen tijdens feestjes van de Nazi's, maar ook bij executies van medejoden. Deze absurde werkelijkheid heeft zijn sporen nagelaten in de muziek die we nu kennen als `Jiddische muziek uit het Ghetto': levendig dansende tonen zijn verweven met hartverscheurende melodieën en rauwe akkoorden.

Een deel van deze muziek bestaat uit liederen die mondeling zijn overgeleverd. De begeleiding bestond meestal uit improvisatie. Veel composities zijn daarom slechts ten dele bewaard gebleven. In sommige gevallen zijn alleen stukjes van de melodie bekend. De muziek is desondanks zo aandoenlijk dat zij zelfs zonder de tekst ondubbelzinnig het gevoel van de componist tot uitdrukking brengt. Sommige melodieën zijn gereconstrueerd uit het schaarse materiaal. Juist door een instrumentale weergave van deze muziek wordt de verbeelding van de luisteraar geïntensiveerd.

Adriaan Stoet (1965) kreeg zijn viool-opleiding aan het conservatorium en behaalde zijn solistendiploma bij Philip Hirschhorn. Tjako van Schie (1961) kreeg zijn piano-opleiding bij Ben Smits en volgde verscheidene masterclasses onder andere bij de New-Yorkse pianist Jacob Lateiner. Beiden spelen sinds 1987 samen. In september 1994 gaven zij de CD 'Shtil, di nakht iz oysgeshternt' uit met Jiddische muziek uit de ghetto's en concentratiekampen.